Wizja relacji uczuciowej pomiędzy dwiema osobami jest tyleż piękna, co utopijna i nierealistyczna. Pomijając tak rzadkie, że właściwie marginalne i przez to irrelewantne przypadki związków dwojga osób – które są tak idealnie dopasowane, że zgadzają się ze wszystkim – każda relacja emocjonalna z czasem będzie prowadzić do mniejszych lub większych tarć.
Wbrew dość powszechnej opinii, kłótnie oraz konflikty w związku wcale nie są patologiem i bynajmniej nie świadczą o tym, że jesteśmy „z niewłaściwą osobą” czy też my i nasz partner nie jesteśmy ze sobą kompatybilni. Trzeba pamiętać, że konflikty na ogół biorą się z różnic: różnic w poglądach na poszczególne kwestie, różnic emocjonalnych, behawioralnych, poznawczych czy wreszcie różnic w nastroju, w jakim jesteśmy w danym dniu czy danym momencie.
Występowanie tarć i konfliktów jest więc jak najbardziej naturalne i wcale nie musi być destrukcyjne. Trzeba jednak nauczyć się pracować nad tym, jak rozwiązywać spory w związku w taki sposób, aby rozwiązania te były twórcze, a nie destrukcyjne, i żeby skutkowały lepszym rozumieniem specyfiki własnej i partnera, a nie postępującym dystansowaniem się od siebie. Jak jednak to zrobić i od czego należy zacząć? Podajemy 5 sprawdzonych podejść do konfliktów w związku i wyjaśniamy, w jaki sposób należy podchodzić do tarć.
Sposoby na konflikty w związku: podstawowy zarys problemu
Niestety, rozwiązywanie konfliktów w związku na ogół jest możliwe w sposób niewerbalny. Kluczowa jest więc komunikacja, a ta siłą rzeczy wymaga:
- umiejętności werbalizowania swoich myśli i uczuć w jasny i precyzyjny sposób,
- przynajmniej podstawowych zdolności analitycznych,
- empati: zarówno emocjonalnej, jak i kognitywnej,
- dobrej woli.
Jak widać, tylko ostatni z wymienionych faktorów może zostać uznany za cechę charakteru czy też osobowości. Pozostałe wymagają określonych narzędzi poznawczych: wiedzy, rozumienia, umiejętności ujmowania problemów w słowa. Kiedy mówimy, że „ludzie nie potrafią ze sobą rozmawiać”, to bardzo często konstatujemy tylko pewien fakt dotyczący nie tyle chęci czy też woli porozumienia, lecz raczej edukacji psychologicznej.
Część z nas posiada odpowiednie zaplecze intelektualne, czy to z racji wykształcenia formalnego, czy też ogólnej erudycji. Jest to jednak możliwe do uformowania, tzn. nawet jeśli do tej pory psychologia związków nie była przedmiotem naszego zainteresowania, to możemy to zmienić. Warto zacząć od przynajmniej kilku ważnych pozycji książkowych, które dadzą nam ogólne podstawy dla rozumienia tego, czym jest relacja miłosna, jakie prawidła nią rządzą, dlaczego w związku pojawiają się konflikty oraz w jaki sposób w relacji konwergują ze sobą osobowości dwojga partnerów. Podajemy kilka najbardziej bazowych i przydatnych tytułów:
- „Porozumienia bez przemocy”, Marshall Rosenberg
- „Psychologia miłości”, Bogdan Wojciszke
- „O sztuce miłości”, Erich Fromm
- „Psychologia kobiety”, Karen Horney
Strategia 1: rozmowa i kompromis
Ta forma jest najbardziej polecana. Jeżeli konflikt ma jakiś konkretny przedmiot, warto po prostu rzeczowo porozmawiać. Wymaga to dobrej woli z obu stron, uczciwej prezentacji swoich stanowisk, rzetelnego namysłu nad wartością argumentów własnych oraz argumentów partnera. Następstwem powinno być wypracowanie kompromisu, który nie będzie idealny dla każdej ze stron, ale będzie dla każdej z nich akceptowalny. Jest to więc swoista sztuka dyplomacji wewnątrz związku uczuciowego.
Strategia 2: pójście na ustępstwo jednej ze stron
Ta strategia jest wskazana tylko w niektórych przypadkach. Kiedy ustępujemy naszej drugiej połówce, rezygnujemy z czegoś, ale też coś dajemy: pokazujemy, że jesteśmy zdolni z czegoś zrezygnować; że partner jest dla nas ważniejszy niż rozstrzygnięcie konfliktu na naszą korzyść i, w pewien sposób antycypujemy możliwe przyszłe konflikty. Oczywiście, to podejście ma sens tylko wówczas, kiedy druga strona będzie w stanie docenić poświęcenie i nie będzie go nadużywać.
Strategia 3: komunikacja i dysolucja konfliktu
Ten scenariusz dochodzi do urzeczywistnienia chyba najrzadziej, a jednocześnie wydaje się rozwiązaniem najłatwiejszym i najbardziej oczywistym. Dlaczego? Ponieważ większość konfliktów mających miejsce w relacjach jest pozorna, tzn. w postawach konfliktowych wyrażają się emocje dotyczące innych kwestii. Szczera i dogłębna rozmowa pozwala dostrzec właściwe sedno problemu, przekierować rozmowę na problem stanowiący prawdziwe zarzewie konfliktu, i rozwiązać spór czasami już przez sam fakt jasnego zakomunikowania własnych uczuć lub też zrozumienia uczuć partnera.
Strategia 4: walka o swoje stanowisko
Cóż, czasami po prostu nie możemy lub bardzo nie chcemy rezygnować z naszej racji. Co wtedy? Jeżeli partner pozostaje nieugięty, pozostaje spór. Nie musi być on destruktywny. Pamiętajmy o zachowaniu szczerości i szacunku dla siebie nawzajem. Nie używamy argumentów ad personam, nie stosujemy żadnych form manipulacji ani innych „brudnych sztuczek”. Zasada pt. cel uświęca środki sprawdza się w różnych dziedzinach życia, ale w związkach romantycznych na ogół niesie ze sobą spustoszenie.
Strategia 5: unikanie sporu
Niekiedy jedna ze stron może rozwiązać konflikt po prostu poprzez brak zaangażowania w spór. Kiedy jest to wskazane? Przede wszystkim w dwóch scenariuszach: gdy nie czujemy się na siłach, aby wchodzić w spór lub też gdy mamy zasadne podejrzenie, iż przyczyna konfliktu jest pretekstowa (np. partner ma po prostu zły humor).
Konflikty w związku są czymś naturalnym i nie muszą oznaczać niedopasowania. Kluczem jest umiejętne podejście do ich rozwiązywania – z empatią, otwartością i chęcią zrozumienia drugiej strony. Czasem wystarczy zwykła rozmowa i kompromis, czasem ustępstwo, a w niektórych przypadkach konieczna jest obrona swojego stanowiska czy nawet unikanie sporu. Jedno jest pewne – konflikty powinny nie oddalać, lecz zbliżać.
